Laatste verslag uit Nepal-25 t/m 28 februari 2014

Dinsdag 25 februari 2014
Voor het eerst in Nepal echt slecht geslapen. Ik had tot laat aan de presentatie gewerkt, er was vannacht tot 1.00 uur een heel rumoerig feestje aan de gang, daarna de weerwolven buiten, dacht dat ik ook iets bij mijn deur hoorde en voor ik het wist was het al 3.00 uur en uitslapen is er hier niet bij. Sinamangal komt echt om half 7 tot leven. Gelukkig ben ik iets verkleurd in mijn gezicht dus de wallen vallen niet echt op. (Vermoed ik want ik heb geen spiegel ;-))
Ik zag op mijn telefoon tijdens het offline werken aan mijn PowerPoint rond half 9 dat er een hele rits aan berichten verschenen op mijn telefoon. De WIFI kwam weer tot leven… Snel de afbeeldingen gedownload voor de presentatie en andere zaken die ik van internet nodig heb want je weet maar nooit. Ik ben 5 uurtjes bezig geweest met de presentatie. Ik ben trots op het eindresultaat. Aan het einde van de dag hoorde ik dat ik de workshop morgen niet kan geven i.v.m. de press release van het event aanstaande zaterdag. De medewerkers moeten daarbij aanwezig zijn. Daar baalde ik best wel van want ik had het geven van de workshop na alle voorbereidingen wel leuk gevonden. Nu gaat Tiru dit van mij overnemen op een later moment. Met de speakernotes die erin verwerkt zijn gaat het hem vast en zeker lukken. Ja, en dat is Nepal ten voeten uit. Ieder uur wijzigen plannen van later die dag, de dag erna etc. Maar ik kan er prima mee omgaan heb ik gemerkt. Ik beweeg wel mee voor zover ik daar tenminste zelf niet mee in ‘de problemen kom’ qua deadlines. Tiru en ik hebben nog tips voor mobiele apps gedeeld. Nadat ik een liedje dat hij afspeelde op zijn telefoon op shazam zette om te weten wie de artiest was, werden zijn ogen zo groot als schoteltjes. Die app kende hij niet, dus die jongen is ook weer blij, haha. De app CamMe leidde ook nog tot enige hilariteit. Je zet je telefoon neer en door met je arm te zwaaien neemt je mobiel een foto zonder dat je het toestel hoeft aan te raken. Het was mij thuis niet gelukt maar Tiru bleef zwaaien en * flits *.
Na het bord eten voor de lunch (daar kon het hele stadsdeel van mee-eten) had ik weinig trek meer in avondeten dus bouillon met wat biscuitjes is prima voor vanavond. Rond 19.30 uur kwam Tiru weer terug naar CWCN. Inmiddels was het donker en we hebben ons naar het ‘dakterras’ op de 3e etage begeven. Tiru had zijn gitaar meegenomen, 4 grote blikjes bier en wat snacks. Tja, en dan zorgt zoiets simpels weer voor een heel bijzonder moment. Een donkere, ijskoude avond met de lichten van Sinamangal op de achtergrond, gitaarmuziek en de sterren hoog aan de hemel. Tiru had een heel repertoire en zong vol overtuiging. De Nepali kennen niet zo snel gene. Vol overgave zingen en dansen is heel normaal. Zodra ik enige blijk gaf van de tekst van een liedje werd ik gemaand om harder te zingen. Ik had jullie al eerder verteld dat ik The Voice niet ga winnen maar alleen Tiru en de straathonden waren getuigen. En die laatstgenoemden hadden wat gejank tegoed ;-) Tiru had ons duet van ‘summer op 69’ van Brian Adams opgenomen en die gebruikt hij nu om me te chanteren, haha. Bij het terug luisteren kregen we enorm de slappe lach. Ach, zo beroerd klonk het niet eens. Om 22.30 uur was het bedtijd en viel ik, na de brakke nacht van gisteren, als een blok in slaap.

NB.0. Ik heb bij voor het maken van de PowerPoint voor de workshop veel baat bij Google Translate voor vertalingen uit mijn scriptie. Ik heb 5 minuten dubbel gelegen bij de vertaling ‘to keep a finger on the pulse’. Haha!
NB.1. Krishnu heeft mijn warme water weer stromend gekregen; dat wordt weer genieten morgenochtend!
NB.2. Fris dagje en na de hele dag buiten zitten met 18 graden begon ik lichte onderkoelingsverschijnselen te krijgen. Maar ach, binnen in de kantoren waar geen zon is, is het nog stukken kouder.

Woensdag 26 februari 2014
Mijn laatste werkdag vandaag. Ik ben wakker geworden met de gedachte dat het een gewone ‘saaie’ laatste werkdag zou worden maar niets was minder waar. Tiru vroeg me of ik met hem naar zijn college wilde, waar hij een kort gesprek had, om daarna mee te gaan naar de press release van het judo event. Prima om niet de hele dag op kantoor te zitten, dus die keuze was snel gemaakt. Dit keer was het transportmiddel het openbaar vervoer. Een wit bestelbusje waar je met 14 personen al best knus zit maar dat werkt anders. Want je kunt er prima met 10 personen meer in. Comfortzone en privacy bestaat hier niet en voor het merendeel is dit noodgedwongen. Kosten voor circa een half uur rijden: 15 cent. Ik heb bij het college even buiten gezeten en daarna nog even bij de receptie van het gebouw. Je bent en blijft ‘vreemd’ en iedereen komt vragen wat je komt doen. Daarna met de taxi door naar het stadion in Kathmandu waar in het gebouw ernaast de persconferentie zou zijn. Inmiddels had een andere meisje van CWCN zich bij ons aangesloten. De grote banner van het event werd opgehangen in de ruimte en toen was het wachten, wachten, en nog eens wachten. Want afspraak = afspraak is een onbekend fenomeen en alle betrokkenen en pers kwamen maar langzaamaan binnen gedruppeld. Ik had slechts gedacht een toeschouwer te zijn maar ik werd verzocht om aan de grote vergadertafel plaats te nemen. Een member van de board vroeg of ik mijn naam op wilde schrijven en ik voelde geen nattigheid (hoe naief ;-)) Tiru had gevraagd of ik een verslagje wilde maken voor in de krant dus ik was druk aan het schrijven. Over de inhoud krijg je niet veel mee maar zien wat er gebeurde kon ik natuurlijk wel. De deelnemers waren 2 members en 1 director van de board van CWCN, de voorzitter van de nationale judo vereniging en 20 mensen van de pers. De member van de board die het openingswoord hield stelde de aanwezige personen voor en opeens hoorde ik mijn naam “Karin Verhagen, she is communication expert from the Netherlands”. Foto’s werden er gemaakt en de filmcamera’s kwamen mijn kant op en ik kreeg zelf applaus. Nummer 1001 van genante momenten in Nepal, haha. Toen aan het einde de director van de board het woord naam volgde weer hetzelfde verhaal. Ik kon echt wel door de grond zakken. Overigens is ‘Verhagen’ best lastig in het Nepalees ;-) Het is echt zo lastig dat je de taal niet spreekt want daardoor krijg je heel weinig mee. De persverklaring werd voorgelezen en na het stellen van vragen was de persconferentie afgelopen. Daarna lunch gegeten in Sinamangal en terug naar CWCN. Ik heb nog enkele documenten opgeslagen op Google Drive, mijn verslag over mijn werkzaamheden/gemaakte afspraken/instructies en acties naar Sunil en Tiru gestuurd en toen mijn spullen gepakt om te vertrekken naar Nagarkot. Nagarkot is bekend omdat je als het helder is een panorama hebt van bijna alle Himalaya gebergten. Tiru en ik zijn met de taxi gegaan en een vriend van Tiru, zijn broer en vriendin gingen op de motor. Door het drukke verkeer duurde het lang voor we de stad uit waren en bij aankomst in Nagarkot was het donker en koud (in de bergen is het extra koud!). In het dorp ben ik achterop de motor van de vriend van Tiru geklommen en reden we achter de auto aan die ons naar ons hotel zou brengen. Ik had me er niet al te veel van voorgesteld maar het hotel was prachtig gelegen en ook de kamer was boven verwachting. Voor onze kamers op het terras werd een kampvuur gemaakt en dat was geen overbodige luxe! Stoelen erom heen en natuurlijk de gitaar! Een mix van Nepali en Engelse liederen werden gezongen onder het genot van bier, rum met heet water (was even wennen) en het zou Nepal niet zijn als we niet ook een grote hoeveelheid snacks zouden verorberen ;-) Hier een lijst van hetgeen ik op 1 avond heb gegeten:
- pinda’s
- iets dat ik niet kan beschrijven (en ik kon het in het donker niet goed zien) :-)
- pittige stukjes vlees
- gefrituurde (soort aardappelkroketjes) maar dan anders
- toen de drank wat rijkelijker had gevloeid werden er 3 enorme kip spiezen boven het vuur gehangen
- en tegen middernacht nog een bord dhaal baat (waarop ik alleen al 1 dag had kunnen teren!) en wat uiteraard met de hand werd gegeten
Ik heb me er niet al te veel van aangetrokken wat deze combinatie van versnaperingen, drank en vermoeidheid aan konden richten maar aangezien ik hier nergens last van heb gehad, heb ik me alles laten smaken. Toen na de nodige uren, een snaar van de gitaar knapte werd er muziek op de telefoon aan gezet en gingen de voetjes van de vloer. Rond 1.00 uur was het welletjes en tijd voor bed. Ik heb alle dekens die ik konden vinden op bed gelegd. Ik bezweek bijna van de zwaarte van de dekens, maar wel lekker warm!

Donderdag 27 februari 2014
De laatste dag voor vertrek! Het is een nationale holiday vandaag. Mahashivaratri (Grote Nacht van Shiva) of Shiva Ratri is een Hindoeïstisch feest ter ere van Shrii Shiva. Het feest wordt gevierd op de dertiende of veertiende dag (en nacht) na de volle maan van de hindoe maand Phalguna of Magh (Feb/Maart). De toegewijden van Heer Shiva (Shaivieten) vasten op deze dag (soms wordt er wel gedronken of fruit gegeten), maar het feest wordt door vrijwel alle hindoes gevierd. De dag wordt doorgebracht met meditatie op Shiva en het zingen van devotionele liederen (bhajans) ter ere van Shiva. Veel mensen gaan deze dag naar de tempel om aan Shiva te offeren. Vooral het offeren van Bilva bladeren wordt op deze dag als gelukbrengend beschouwd, maar ook kokosnoten, fruit en speciaal bereide heilig voedsel worden aan Shiva en zijn vrouw Parvati aangeboden.
De toegewijden zingen hymnes en chanten mantra's, vooral Ohm Namah Shivaya. Sommigen zitten rond een heilig vuur en werpen als offergave graankorrels in het vuur terwijl ze zingen voor Shiva. Na de hele dag te hebben gevast en gemediteerd houdt men een nachtwake met doorgaande gebeden en meditatie tot de opkomst van de zon.
Hoewel ik wist dat het vandaag geen mooie heldere dag zou worden wilde ik de gok op een prachtige zonsopgang toch wagen dus de wekker ging om 6.00 uur. Ik vond mezelf behoorlijk dapper want erg fit was ik niet. Nog voor de eerste hanen kraaiden stond ik al buiten op de uitkijk. (Iets wat de anderen later nogal grappig vonden). Maar helaas was er door de mist niets te zien en ben ik terug naar bed gegaan. Om 8.00 uur was het verzamelen en gingen we met zijn 5-en op 2 motors naar het hoogste dorpje. Lekker om even uit te waaien ook al was het stervenskoud en waaide de harde koude wind ongenadig door mijn fleece-jas. Onderweg stonden er op een 5-tal plekken kinderen met touwen over de weg gespannen om het verkeer tegen te houden. Ik kreeg al snel door dat je geld of snoep moet geven om erdoor te mogen maar dat waren we niet van plan. Levensgevaarlijk trouwens als je aan komt rijden en je wordt gelanceerd door zo’n touw. De 3e barricade was zelfs met een dikke paal van bamboe in een hefboom! We (ik niet) hebben het een aantal keer voor elkaar gekregen om ons er doorheen te kletsen. En in sommige gevallen ben ik van de motor gestapt om het touw omhoog te houden. In het ‘dorpje’, een klein straatje met houten hutjes en daken van golfplaten, werd door een didi het ontbijt klaar gemaakt. Met het eten van gisteravond was het goed gegaan maar de banaan die ik voor vertrek gegeten had, was even voldoende. Even geen eten wat niet volgens NEN-normen is klaargemaakt, haha. Daarna zijn we via trappen naar het hoogste uitkijkpunt gegaan waar me nog een verrassing stond te wachten. Ik liep voorop en werd tegen gehouden door een groepje oudere mensen uit India. De oude meneer greep mijn hand en bleef die schudden, me ondertussen aankijkend alsof ik een reincarnatie van een heilige was. De rest van zijn groep kwam om me heen staan. Een andere vrouw pakte me beet en voor ik wist stond ik op de foto. Daarna kwam het interview ‘waar ik vandaan kwam’ en dat ik snel naar India moest komen, etc. Ik wist niet waar ik het zoeken moest, zo ongemakkelijk voelde ik me. Alsof ze nog nooit een blanke hadden gezien. De rest van mijn groepje aanschouwde dit tafereel met enige hilariteit. Oke, take 1086 van genante momenten in Nepal ;-) Het uitkijkpunt zou prachtig geweest zijn bij helder weer, schat ik zo in, maar we hadden het weer niet mee. We hebben nog even rond gehangen, foto’s gemaakt en toen weer met de motor terug naar het hotel. Je had het groepje uit India, die inmiddels ook weer beneden waren, moeten zien kijken toen ik achterop de motor klom. Heel erg grappig! Terug bij het hotel begon de zon door de wolken te komen en werd de temperatuur iets beter. We hebben nog wat gerelaxed en dhaal baat gegeten en toen was het tijd om te gaan. We zouden eigenlijk op de motor terug gaan maar omdat Tiru zijn gitaar bij zich had leek dat toch geen goed plan. Op zoek naar een taxi moesten we het eerste stuk toch op de motor. Tiru ging met zijn gitaar bij zijn vriend achterop. Ik moest mijn rugzak afstaan aan de vriendin van zijn broer en bij zijn broer achterop gaan zitten. Achter mij nam zijn vriendin plaats met mijn rugzak. Met z’n 3-en op een motor is toch wel een aparte gewaarwording maar fijn is wel dat je geen kant op kunt, haha. Een taxi busje! (geen koekblik) was snel geregeld en wij konden heerlijk gestrekt richting Kathmandu. Tiru heeft de hele weg zijn roes uitgeslapen en ik heb nog met volle teugen genoten van alles wat ik om mij heen zag in de wetenschap dat dit toch wel mijn laatste momenten hier zijn. Ik werd er een beetje treurig van. Tiru had me gedurende de dag al een paar keer gevraagd waarom ik zo stil was. Tja… De drukte in Kathmandu was vanwege de feestdag niet normaal. En dan het smog en het stof, heel vies, dus snel de ramen dicht. Maar wat waren veel mensen prachtig gekleed! Terug gekomen heb ik het verslag van de pers conferentie geschreven, gelezen, bouillon met koekjes gedronken/gegeten en alvast mijn spullen gepakt. Daarbij heb ik achter gelaten wat ik kan missen en waarvan ik vermoed dat de mensen het hier kunnen gebruiken. Vanavond vroeg naar bed!

Vrijdag 28 februari 2014
Vandaag is de laatste dag in mijn geliefd Nepal. Ik ben echt van het land en de mensen gaan houden en het valt me zwaar om te vertrekken. De dag vandaag zal in het teken staan van alles voor de laatste keer zien, horen, ruiken en afscheid nemen.
Ik ben rond half 10 richting Thamel vertrokken voor een 2e massage bij Seeing Hands. Het leek me een uitstekend plan om helemaal relaxed aan te komen in Nederland. De taxi heb ik van 350 voor 250 rupees weten te ritselen, en dat is nog steeds een prima prijs. Ik moet elke keer mijn lach inhouden als ik na het noemen van de bestemming vraag ‘how much’. Ik zie ze denken: ‘welk bedrag zal ik vragen en nog enigszins geloofwaardig overkomen’. Om 10.00 uur was ik in Thamel en ben een rondje gelopen omdat ik een half uur te vroeg was (dacht ik). Ik heb eerst nog op mijn gemak onderhandeld over de laatste souveniers die ik wilde hebben (een sleutelhanger en onderzetters) in een prachtig winkeltje met niet de standaard spulletjes. Met ook een huwelijksaanzoek op zak (ja, het kan snel gaan ;-)) op naar Seeing Hands waar bleek dat ik om 10.00 uur een afspraak had. Wel een teken dat ik goed ben ingeburgerd want dat zou me in Nederland nooit overkomen, haha. De afspraak werd verzet naar 12.00 uur, ook prima. Eigenlijk beter nog want ik heb geen zin om de hele dag rond te hangen bij CWCN. Dus ik ben naar het Roadhouse Cafe gelopen voor een kop thee een muffin buiten op een sfeervol terras. En dat is dan ook waar ik in het zonnetje dit verslag aan het typen ben. Na de massage ga ik nog een stevige lunch eten zodat ik de rest van de dag (en nacht) met biscuitjes door kan komen. Rond 15.00 uur verwacht ik terug te zijn bij CWCN en dan wil ik afscheid nemen van iedereen, in het bijzonder van Tiru en Krishnu. Het gaat me zwaar vallen, dat weet ik nu al. Dan op mijn gemak douchen, een poging doen om mijn koffer dicht te krijgen en om 17.45 uur naar het vliegveld waar Bishnu (van Mitrata) me gezelschap komt houden.
Ik vertrek hier om 20.30 uur (lokale tijd) en hoop morgenochtend om 6.00 uur in Nederland te zijn. Dus dat worden 2 red-eye vluchten (Engelse benaming voor vluchten ’s nachts waar je geen oog dicht doet en je met rode ogen op de plaats van bestemming komt ;-)) En dan wacht me een warm welkom op Schiphol en het volgende wendbaarheids-project zijnde carnaval, weer wennen aan mijn (t)huis, werken en de dagelijkse gang van zaken.

Resultaat 35 dagen Nepal:
- 35 dagen rijst eten (in welke vorm dan ook)
- 35 dagen aangestaard worden
- Ongeveer 30 taxiritten
- Bezoek aan Pokhara met nationale vlucht
- 3 dagen erop uit met de motor
- Het werk van 2 prachtige NGO’s mogen aanschouwen
- Me erg welkom gevoeld door alle medewerkers
- Geleerd over andere manieren van werken
- Fijn dat ik de kennis die ik heb ook echt heb kunnen delen
- 35 dagen Engels praten
- 30 avonden zonder internet (heerlijk!)
- Blij met de geboekte resultaten (er was vooral een goede samenwerking)
- Veel gelachen
- Veel kennis van cultuur gekregen
- Veel zand
- Vaak genoten van de besneeuwde toppen van de Himalaya
- Veel respect gekregen voor de medewerkers van de NGO’s en de welopgevoede vrolijke, dankbare kinderen
- 28 nachten last van ‘weerwolven’
- 3 kakkerlakken na het hiernamaals geholpen
- # keren warm douchen: 6
- # keren koud douchen: veel meer…. ;-)
- Me op alle manieren hebben aan moeten passen
- 8 gelezen boeken
- Vele, hele vele tempels en stupa’s gezien
- Vele ‘onderhandelingen’ gevoerd
- Veel plaatsen bezocht
- XX kilo lichter? ;-)
- 2x massage
- 1x een kater
- 10x dhaal baat
- 20x iets anders; niet altijd nader te definieren
- 35 dagen geen wasmachine
- 2 hele, hele koude avonden/nachten
- 31 dagen zonnig
- Al mijn kleding en schoenen hebben dezelfde kleur (de kleur van zand)
- Economie een handje geholpen door het aanschaffen souveniers
- 10 nieuwe FaceBook vrienden
- 35 dagen genoten!!! (nou ja, -2 avonden/nachten dan)
etc.
etc.
etc.

Via deze weg wil ik gebruik maken om mensen te bedanken. Allereerst mijn werkgever Yacht die deze bijzondere ervaring samen met People4Change mogelijk heeft gemaakt en me deze kans heeft geboden! De mensen van Mitrata en CWCN voor de prettige samenwerking en hun grenzeloze gastvrijheid! Mijn collega’s (met name Jan Bovenkamp, Marco Helmendag en Erik Althuisius) en Jack Monde voor de bijdrage die zij geleverd hebben aan de projecten vanuit Nederland.
Daarnaast wil ik iedereen bedanken voor het lezen van mijn verslagen en voor de lieve, leuke, grappige en bemoedigende berichtjes. Heb ervan genoten! In mijn verslagen hebben jullie kunnen lezen hoe het me vergaan is hier en met tranen in mijn ogen kan ik oprecht zeggen….ik had het voor geen goud willen missen en ik heb met volle teugen genoten!!! Het is een ervaring die ik niet snel zal vergeten.